ریشهٔ هندوایرانی واژه های ریاضی و جبر و هندسه

مسلّم به نظر می رسد واژهٔ ریاضی معرّب از واژهٔ اوستایی رَئوذیَ (افزودن) و واژهٔ سنسکریتی رئازی (مجموع، مقدار) باشد:

राशि m. rAzi amount

معانی عربی ریاض یعنی مرغزار و باغ و بوستان و نیز ریاضت کشیدن ربطی با ریاضی ندارند.

نام علم جبر هم که نخستین بار محمد بن موسی خوارزمی مطرح کرده با نام علم جَفر (دانش پنهانی) و واژۀ اوستایی جَفرَ و گبهیره سنسکریت (ژرف و معمایی) پیوسته و معرّب از آن است:

गभीर adj. gabhira secret, deep, grave

ریشۀ مشترک اندازه (هنداچه پهلوی) و هندسه نیز آشکار است.

این واژهٔ سنسکریت هم با اندازه و هندسه فارسی مرتبط می نماید:

छन्दस् n. chandas metrical science

छन्द m. chanda shape

दशा f. dazA case