اسطورهشناسی شینتو Shinto Mythology[XXI] اسطورههای ژاپن در بخشهای آغازین کتابهای قرن هشتمی کوجیکی Kojiki و نیهون شوکی Nihon Shoki (ï ادبیات شینتو) جای گرفته است، که دانشمندان دربار یاماتو روند رخدادها را در آنها توصیف کردهاند تا به خاستگاههای الاهی امپراتوری اعتبار بخشند .[translations and general surveys: 3, I: 1-108; 10: 15-164; 19: 227-388] مجموعهی کماهمیتتری برای منطقهی ایزومو (ï ایزوُمو تایشا) در ایزوُمو فوُدوکی Izumo Fudoki قرن هشتمی نگهداری میشود. بیشتر کیهانشناسیِ آن را از منابع چینی گرفتهاند. کیهان که به تخم مرغ میماند از یکدیگر جدا شد. بر محل بالا یا تاکاماهارا یعنی دشت بلند آسمان، تاکامیموُسوُبی( موُسوُبیـنوـ کامی = کامیِ روح زایای اسرارآمیز [۲۱: ۱۴]) ریاست دارد و صرفاً برای پدیدآوردن سرزمین زیرین وجود دارد. پس از هفت نسل ایزاناگی و ایزانامی کشور هشت جزیره (اویاشیماگوُنی) را از آب دریا که از نوک یک نیزه میچکید آفریدند. اوج آفرینشهای دیگر، آماتهراسوُـ ئومیکامی (بانوخدای خورشید) است. پلیدی در هیأت برادر او سوُسانوئو Susano-o مجسم شد. زیر دشت بلند آسمانناکاتسوُ ـ کوُنی یا سرزمین میانه است که با کشور هشت جزیره قابل تشخیص است و سپس توکویوـ نوـ کوُنی Tokoyo-no-kuni (در اصل سرزمین دوری در آن سوی دریا) که کمتر معروف است یک جهان ارواح است که خوب است اما بهتر از این جهان نیست زیرا که بسیاری از آنها دوست دارند که به اینجا بازگردند. سرانجام یک یومیـ نوـ کوُنی هست که فضایی غارمانند در زیر زمین است که اگرچه مخلوقات نفرتانگیزی در آن زندگی میکنند که کارشان بستن راه خروج مردهی تازهرسیده است اما آن را محل مجازات نمیدانند. پای مرگ و تطهیر (هارائه) هنگامی به میان آمد که ایزانامی در هنگام تولد خدای آتش مُرد و به یومیـ نوـ کوُنی رفت. ایزاناگی پس از آنکه به نجات او برخاست و شکست خورد، به رودخانهیی رفت که خود را تطهیر کند. بانوخدای خورشید سرانجام نوهاش نینیگیـ نوـ میکوتو را فرستاد که پس از کسب اطمینان از موفقیت نهایی بر آن سرزمین حکومت کند و او و پیروانش به یاری خدایی راه خود را از جنوب ژاپن تا دشت یاماتو با جنگیدن باز کردند. نویسندگان کهن عصر معروف به عصر خدایان را با اولین «امپراتور» پایان دادند اما دورههای حکومت استثنائاً طولانی با محتوای کم از طریق نُه فرمانروای اول تا سوُجینادامه مییابد (ﺣ قرن سوم) [۳.۱: ۱۰۹-۴۹; ۱۰: ۱۶۴-۲۱۲] که او شاید اولین شخصیت تاریخی طایفهی یاماتو باشد.
منبع: کتاب فرهنگ ادیان جهان