مفهوم اصلی نام ترکمن از بررسی دقیق نام بومِن معلوم میگردد:
معنی نام بومِن امپراطور باستانی ترک
نام مغولی این امپراطور را منابع کهن چینی، تومِن نوشته اند که به معنی دارندهٔ سپاه ده هزار نفری است. نام ترکی این امپراطور یعنی بومِن را به معنی ابر دود گرفته اند؛ ولی نظر به هیئت مغولی نام وی جزء مِن (مین) این نام همان هزار مغولی و ترکی با من (کس) زبانهای ایرانی جایگزین است و جزء بو بر گرفته از تلخیص بئور (ده هزار) زبانهای ایرانی است که علی القاعده حرف ساکن «ر» در وسط این نام مرکب ساقط شده است.
بر این پایه نام ترکمن به معنی افراد و رعایای ترک است.