اتیمولوژی ترکی و فارسی قایق

گفته شده است قایق واژه ای ترکی از ریشهٔ قالماق (ایستادن، ماندن) که به واسطه بر روی آب ایستادن وسیله (قایق) به آن قایق گفته می شود. دیوان لغات الترک ص. ۵۱۳.

در این صورت مصدر امری آن قال بوده و اصل آن قالیق یعنی «[روی آب] ماننده».

ولی ریشهٔ اوستایی قایق به صورت گا (رفت و آمد) – ئیک (پسوند صفت ساز) در مجموع یعنی گذر کننده و وسیلهٔ گذر مفهوم منطقی تری را ارائه می نماید.