شباهت عناوین زرتشت (زرتوشترا) و بودا (بودّها) به نبوِ بابلی
نامهای زرتشت (زرتوشترا، به لغت سنسکریت یعنی دارندۀ خبر خوش و زرین) و بودا (بودّها، به لغت سنسکریت یعنی منّور به دانش) شباهت تامّی به اسم نَبو (اعلام کننده خبر خوش و درخشان) دارند که در بابل نام خدای حکمت و حامی دبیران به شمار می رفته است. چنانکه در تفسیر پهلوی اوستا باقی مانده است این عنوان خدایگانی بابلی به صورت زرتوشتومه (از همه زرتشت تر) در مورد مغان باستانی بزرگ به کار می رفته است. چنانکه ارنست امیل هرتسفلد و هاروی کرافت متوجه شده اند یکی از این مغان باستانی بزرگ شاهزاده سپیتاک سپیتمان (گائوماته بردیه مغ) پسر خوانده کوروش، حاکم بلخ و ناظر امور دره سند بوده است که نام پدر وی سپیتمه با عنوان خاندان زرتشت سپیتمان یکی است و لذا وی به وضوح قابل قیاس با زرتشت سپیتمان و گوتمه بودای بلخ است. در هندوستان به جای عنوان ایرانی زرتوشترا (دارنده خبر خوش و زرین)، لقب بودا (بودّها، منّور به دانش) مصطلح شده بوده است. می توان گفت که عنوان ایزد دانش و خرد خدایگانی نبوِ بابلی مأخذ عناوین پیامبری زرتشت و بودا بوده است. کلمۀ عربی نبی نیز بر گرفته از نام نَبو به نظر می رسد.
0