ریشۀ تاریخی و اساطیری محتمل سامانچی قیزی

سامانچی قیزی در مراغه دختر ارمنی بسیار زیبایی معرفی میگردد که در زیبایی شهرۀ عالم بوده است. آن باز تولید یک اسطورۀ ارمنی بسیار قدیم به نظر می رسد: در تواریخ ارمنی داستان عاشقانۀ بانو ساتنیک (دختر زیبا) شاهدخت آلان‌ها و همسرش آرتاشس (آرتاکسیاس، پادشاه درستکار) که فرمانروای بزرگ ارمنستان بوده و در نیمۀ اول قرن دوم پیش از میلاد حکومت کرده، بسیار معروف بوده است که به شکل داستان منیژه (زَن درخشان) و بیژن (وی-وَن، گسترش دهندۀ درستکاری) به شاهنامه رسیده است. چون محل داستان عاشقانۀ اینان نیز سمت سرزمین آرمانیان (ارمنستان) و گرازان (گرجستان) است. جالب است که نام منیژه با افزون شدن واژۀ سا (سهه، دارای) به اول آن، از لحاظ معنی با همان ساتنیک (دختر زیبا) و از لحاظ شکل با سامانچی قیز (سامانجی، بانوی دارای آراستگی) مطابق میگردد:

समङ्क्ते verb samankte {samanj} adorn