معنی قاینات و قاین

نظر به تعداد ۱۱ عدد قنات شهر قاین، نام قاینات به معنی محل قناتها (محل حفر شده ها، کهَنات ها) است:

खनातक adj. khanAta[ka] dug up or unearthed

مطابق کتاب نزهه القلوب حمدالله مستوفی «قاین شهر بزرگی است و حصاری محکم دارد و چند کاریز در اندرون شهر دارد در زیر زمین چنانکه در بیشتر خانه ها سردابها ساخته باشند.» این گفته نشانگر آن است که قاین از تلخیص کَن یَئون (محل کنده شده و جای قناتها) ساخته شده است. حرف ن ساکن وسط این نام علی الاصول ساقط شده است.

محتمل به نظر می رسد که جزء اول نام گُناباد یعنی گُن نیز از تلخیص کَ[ن]-یَئون (محل قنات) عاید شده و گناباد در مجموع به معنی آبادی محل قنات است.