تصویر مکشوفه از گوتمه بودا/زرتشت سپیتمان (گائوماته بردیه، سپیتاک سپیتمان) در سمرقند
تاج و بی ریشی و طرز نشستن تخت نشین به شاهزاده گوتمه بودا شبیه است، ولی محفل ایرانی است. در شعر نظامی نیز نوبهار بلخ بودائیان به زرتشت منتسب است. هرتسفلد و هاروی کرافت هم زرتشت و بودای تاریخی را در وجود گائوماته بردیه (سپیتاک سپیتمان، پسر ملکه آمیتیس دختر آستیاگ، پسرخوانده کوروش و حاکم بلخ در عهد کوروش) دریافته اند.
بردیه (تنومند) هم لقب وهیزداته (تنومند) جوان پسر کوروش و کاساندان و هم لقب گائوماته بردیه پیر پسر خوانده کوروش و پسر ملکه آمیتیس دختر آستیاگ بوده همنامی این دو بردیه در خانواده کوروش باعث آشفتگی شده است. چون شایعه مرگ کمبوجیه در مصر به این دو بردیه رسیده بود ایشان در پیشیااُوادا (نقش رستم) باهم دیدار کرده و اداره امور کشور همچنان در دست گائوماته بردیه نائب السلطنه کمبوجیه باقی مانده بود.
چنانکه دوستمان نورعلی مرادی دقت کرده “چهره ها، لباس ها، آرایش، ژست و گارد افراد، آلات موسیقی، سرهای بی کلاه و پوشش،….هنر یونانی با ته مایه لعابی از فرهنگ آسیای میانه است.” و این نشانگر آن است که تابلوی چوبی متعلق به عهد یونانیان است. یونانیهایی که در بلخ (باختریا) حکومت میکرده اند در عهد مناندر (قرن دوم پیش از میلاد) به تقلید از آشوکای هندی، زرتشتی-بودایی شده بوده اند. تصویری از بودا را میان نوازندگان خویش کشیده اند. درست به اندازۀ سه برابر اندازه نوازندگان چون لقب گائوماتای یعنی سمردیس به معنی دارندۀ تن سه برابر بوده است.
گزارش و تحقیق در انجمن شاهنامه خوانی بانوان Nadereh Pahlavan
May 8 at 5:41am · Dubai
باستان شناسان ازبکستان تابلوی چوبی از دوره زرتشت کشف کردند.
فرهنگستان علوم ازبکستان، گزارش داد که باستان شناسان در جریان کاوش درایالت سمرقند این کشور یک تابلوی چوبی متعلق به دوره زرتشتی که بر روی آن تصاویری از اقشار مختلف جامعه آن دوره حک شده است، کشف نمودند .
بنا به این گزارش، این نخستین یافته در تاریخ باستان شناسی آسیای مرکزی و یک اثر باستان شناسی منحصر بفرد و دارای اهمیت جهانی است .
تابلوی کشف شده از سوی باستان شناسان ازبکستانی به عرض ۱۲۴ سانتیمتر و به ارتفاع ۱۴۱ سانتیمتر بوده و متشکل از دو لوح چوبی عریض و چسبانده شده به هم با حلقه فلزی است .
در قسمت جلوی این تابلو تصاویر انسان ها از اقشار مختلف جامعه آن دوره حک شده است و آنها در چهار ردیف قرار گرفته اند و تعداد تصاویر انسانهای حک شده در این تا بلو ۴۶ نفر است .
به عقیده باستان شناسان ازبکستانی سوژه اصلی این تابلو پرستش خدای زرتشتی نشسته در تخت به شکل شیر دراز کشیده است که افراد برای ستایش در کنار وی حاضر شدند .
در ردیف پایین نیز نوازندگان و افرادی که با هدایای مختلف به سوی خدای زرتشتی حرکت می کنند، دیده می شود .
در اراضی ایالت سمرقند و در ساحل چپ رود «دارگوم» کاخ قدیمی متعلق به زمامداران دوره قبل از اسلام ( قرن هشتم قبل از میلاد ) قرار داشته که دیوارهای آن با تابلوهای چوبی مختلف تزیین شده بود.
در حال حاضر کاوش های باستان شناسی در این محل ادامه دارد .
منبع: ایرنا کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایران
https://www.academia.edu/36609267/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D8%B4%D9%88%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA_%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86_The_picture_of_Buddha-Zaratoshtra_