ریشۀ واژه ی “آدینه” چیست؟

ریشۀ واژه ی “آدینه” چیست؟ 

فرامرز میرشکار در وبلاگ خود آورده است:

“آدینه : این واژه در ایران باستان ati-ayanaka بوده است که به معنای حرکت به سویی و جمع شدن در آن نقطه می باشد (فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، دکتر محمد حسن دوست، ناشر: فرهنگستان زبان و ادب فارسى، ۱۳۸۳) که دقیقا معادل عربی آن “جمعه” می باشد و این دقیقا بیان می سازد که جمع شدن در نقطه ای برای عبادت و در روزی خاص، ریشه ای باستانی دارد.”

اگر واقعاً آدینه ترجمه ای متأخر برای کلمۀ جمعه عربی بوده باشد، در این صورت با معنی سنسکریتی آدهینه یعنی وابسته، تابع، مطیع و منقاد (یاد آور عبادت و بندگی) و آدهیانه (تفکر، عبادت، نیایش) مربوط میشود که به نظر می رسد این دومی نشانگر ریشه کلمۀ آیدانه پارسی هخامنشی یعنی عبادتگاه نیز هست.

چنانکه دوستمان مهدی فاطمی یاد آور شدند احتمالا مسلمانان این سنت را از یک دین یا فرقه باستانی تر گرفته اند. زیرا واژه آدینه پیش از اسلام وجود داشته و‌ در تقویم مانویان و‌ مسیحیان ایرانی به کار می رفته است.

معنی آدینه به فارسی

 

 

 

You might also like
14 Comments
  1. رضایی says

    لعنت خدا بر مروجین مذهب و مکتب زرتشتی که با ظهور اسلام باید منسوخ می شد اما کج فهمانی مثل شما آن را ترویج و مردم را گمراه کردند

    1. مریم لولایی says

      ابتدا عرض سلام دارم و به این نظریه تند و دور از منطق و فرهنگ و ادب جنابعالی احترام می گذارم و لی اجازه بفرمایید نظر شما را به این بیت شعر جلب میکنم که
      تو برای وصل کردن آمدی نی برای فصل کردن امدی
      پس هر انچه بشر را از گمراهی خارج کند و به سوی تکامل فرا خواند انهم بدور از خرافات و پندارهای اشتباه و تعصبی در روزگاری که مسلمانی را فقط به ثبت در شناسنامه امان محدود کرده ایم من هیچ مخالفتی و منافاتی با حتی تبلیغ این دین نمیبینم چه رسد به اینکه بحث در اینجا تبلیغ نبود و بیان مسائل تاریخی بود که شما یکباره رگ گردنتان در حد نهال چنار بالا امد شما لطف بفرمایید خیلی ادعای نسلمانی و دینداری دارید اولینهای ان را که رعایت ادب و پرهیز دز بی احترامی و توهین به افراد است را با اخرینهایش مثل جهاد در زمان سلطه ظلم بیامیزید و همواره بخاطر داشته باشید وظیفه شما فقط امر به معروف و نهی از منکر است انهم بترتیب مراحل ذکر شده و نه پرخاش و توهین و قضاوت افراد را به مرجع حقیقیش بسپارید که مطمئنا هیچیک لایق و توانا به قضاوت دیگران نیستیم موفق و پیروز باشید و در پناه خدایی که همین نزدیکیست یا حق م.لولایی ۱۵ نوامبر برابر ۲۴ ابان ماه ۱۳۹۸

    2. کاوه says

      کلا شما مسلمونا ۱۴۰۰ ساله سرو کلتون پیدا شده یه دین عاریه ای تیکه تیکه از این دین و اون فرهنگ و فلان باور جمع کردید یک کتاب هچل هفت سرهم بندی کردید که نه سر داره نه ته داره پر از تناقض و دروغ و اراجیف و قتل و غارت و کشتاره بعد فک میکنید از دماغ فیل افتادید پایین و فقط شماها هستید که حالیتونه و بقیه ادما قبل اسلام نه زندگی میکردن نه تمدن داشتن نه علوم و فرهنگ و صنایع و تجارت داشتن و برهوت مطلق بوده. بابا جون محمد خودشم فک نمیکرد از مکه پاش به بیرون وا شه. شمشیر و ترور و رعب و وحشت و تجاوز نداشتن از محله بنی هاشم پاشون فراتر نمیرفت. کما اینکه یه گله فرستاد حبشه نصفشون مسیحی شدن و برنگشتن. یه نفر مسلمون نشد تو حبشه. چون نجاشی اجازه تبلیغ داده بود نه شمشیر. حالام تا یچیزی میشه زرتی خودتونو میندازید وسط و عین جریان ماسه سه تارو کجا میبرید هی میخواید بگید مام ادمیم. با نون قطاع و الطریقی و شمشیر یه مشت مزخرفات و رواج داد یه مشت ابله تر از خودشم دنبال آلتش سینه زدن و راه افتادن. ببندید دهنتونو که بوی تعفن مغزای کپکزده تون نزنه بیرون خودتونو رسوا کنه.

      1. یه آدمی! says

        چه ادعاهای بی سر و تهی

        عزیز!حرف زدن از روی خشم،محکوم به بی‌اعتباری می‌شود. شما برای هیچ کدام از مدعا‌هایتان سند و مدرک صحیح ندارید.
        مثلا،کدام انسان عاقلی قبول می کند که اگر دینی قدیمی‌تر بود،صحیح است.هرگز!

        یا مثلا، نمی‌توان گفت این کتاب آسمانی،با هم تناقض دارد.درواقع،قرآن،منسجم‌ترین کتاب عالم در عین نزول تدریجی خود است.هیچ کس در طول این ۱۴۰۰سال نتوانست ان‌قلت یا تناقضی را به آن وارد کند.گواه ما،قدمای دانشمند ما در علوم انسانی مانند ابو علی سینا و امثال بیرونی ها و صدرالمتالهین ها هستند.
        از روی دانش و دها سخن گفتن انصاف است نه از روی نادانستن و هوی.

    3. Abolfazl Azarpendar says

      لعنت بر دین اسلام و پیامبرتان محمد که به کودک ازاری و زنبارگی زبان زد است

    4. سینا ابراهیمی says

      شفای عاجل

    5. pesar says

      لعنت بر اسلام و تمامی پیروان این دین کریح و زشت و کثیف و تروریست پرور

  2. صادق says

    بسم الله الرحمان الرحیم
    پناه به خدای همه
    ایرانی ها یک خدا داشتن که آن هم میگفتن مال همه

    بنده خدا چه ربطی به زرتشت دارد؟
    آدینه یا جمعه یا روز هفتم هفته یا روز پایانی هفته از تمام تاریخ ایران تا به حال که لطف خدای مهربان همه ۱۴۰۰سال مهر آخرین پیامبر که سنت است و مهر اربابان مهربانی علی(ع) و فرزندان علی(ع) (فرزندان پیامبر(ص)) آمده به کشوری که یگانه پرست بودند

    جمعه یا آدینه مال زرتشت نبوده
    یهود آمدند مسیح آمدند هرچه از خداوند مهربان بیشتر آمد ایرانیان همان پذیرفتن همانند حضرت محمد مصطفی(ص) خاتم پیامبران خدای متعال همه

    و درتمام ادیان روز هفتم هفته آدینه جمعه
    روز پایانی هفته دسته بندی هفته (که ریشه از اینجا داره از موقع زمان تابه حالا و تاپایان(انشاءالله) همیشه مردم ایران ما روز جمعه(آدینه) روز خداوند[ازجهت عبادت خاص برای خدای یگانه ] میدانستن
    چه یهودی شدند چه مسیحی شدند چه مسلمان(مسلمان یعنی تمام خداپرستی گذشته ،چطور میگید دوست عزیز زرتشتی ها فلان و…) و البته دین زرتشتی هم یگانه پرست هستند و باورکنید که بسیار دیده ام از ادیان دیگر که مهر پیامبر خدا(ص)و علی(ع) و فرزندانش را دریافته اند

    مسلمان باشد به حج و تمام تصویر های مخصوصی پس معرفت جان کجاست چه بسیار انسان هایی شایسته که حجاب (پوشش و دلشون) رو بخاطر فهم ریشه ایرانی بودن و اصلا خداوند فطرت انسان قرارداده با وجودتر از دیگران دارند
    و معیار دین دلیل اصلی نباشه وقتی که خداپرست واقعی خود او را خالقش را دریابد
    انشاءالله همه چه گمران چه مورد غضب گرفتگان چه دوراز خدا شده ها دور از خدا مانده ها (به خاطر ظلم واستکبارجهانی که جز جهلی که شیطان وعده بر نابودی انسان ها داده بودنیست که خدا نشناخته (خالقی دارم را نفهمند) زندگی بسیاری از آدم ها بگذرد )

    وقتی شما از تصویر مسلمان استفاده کردید من بسیار ناراحت شدم
    جمله ی کهن هست که میگه
    هرچی درخت پربارتر افتاده تر
    مسلمان که به مسیر و راه دست یابی به اوج معرفت دست یافته چطور بگه فلان نوع خداپرستی (آن هم یگانه پرستی) باید منسوخ میشد

    وقتی من میگم که مسلمانم باید بنده ی خالص خدا باشم که خداوند همه را نادان از وجودخویش که مستعد بدی و سیاهی آفرید ولی فطرتی بر شناخت خودش و راه پاکی و درست (صراط المستقیم) در وجود همه قرار داد
    مسلمان که معتقدترین خداپرست هاست ازیادنبرده ذره ذره معرفت آمدن ها که حالا بگوید من پایان تمام معرفت هام و بقیه هیچ

    مسلمان واقعی کم نیست دلم های همه آدم ها تحت فشار این دنیای ظاهرسازتر هرموقع دیگری سست شده
    و مسلمان میگویند من راه را یافتم
    اگر یک نفر خداپرست یگانه پرست خدای همه است پس او هم راه را یافته
    خدایا معرفت بیشتر بهش بده
    که غم کم معرفتی نگیردش
    ((چقدر تفاوت هست )

    پس شما از قصد خراب کردن این حرف را زدید

    خب چه آدم بد (قصد بد)یا چه آدم خوب(ولی اشتباه کرده ای باشید)
    ندارم قدرتی به جز خواستن ندارم در تمام به جز اینکه بگویم : در پناه خالقتان باشید. انشاءالله
    (چه زیباترین هستند مردمم که اول خدا(سلام(نام خداوند) گویند) و آخر حافظت با خدا(خداحفظ)
    با خدا آغاز و با خدا پایان دهند.

    خداحافظ همه .

  3. علی says

    احترام به هر آینی مقدم هست
    بنظر بنده ما انسان باشیم کافیه
    چون تو قرن الان همه میدونن چی خوبه چی بده
    دیگه تعصب سر گرفتن مقام انسانیت جایزه و بس.

    اگر تو هر پست و مقام توی کشورت باشی و تابع
    انسانیت و خوبی رو تو جامعه گسترش بدیم نود درصد ریشه درست میشه.
    و دوما همه تصمیمات توسط کل اعضا جامعه برای تکامل انسانیت گرفته بشه بهترین دنیا میشه

  4. بیژن says

    یک نکته مهم و البته سخت باور برای معتقدین به زرتشت وجود دارد، و آن این هست که زرتشتیگری را متقدم بر اسلام می دانند و معتقدند قبل از اسلام زاده شده، آنها چند دلیل دارند! یک کلمه مجوس و دین مجوس را که در اسلام و سفر مجوسان در انجیل هست را سریعا و بدون دلیل معادل زرتشتی می انگارند، اما این تصاحب و تبدیل را فقط بر اساس چند نوشته پس از اسلام که عموماً کار شعوبیه و شعوبیه گری بود معتبر می دانند. مانند همین عمل هم امروز رایج است فردی که عقاید و اهداف خاصی دارد با استناد به همان مطالب شعوبیه موضوعی را ابتدا تشکیک می کند و سپس دیگران آنرا حکم معتبر می کنند.
    همین موضوع در مورد منابع زرتشتیگری هست در مقاله بالا هم دقیقا همان بیراهه رفتن را حکم نویسنده می کند، سانسکریت و دین هندیان را به اوستا و زرتشت پیوند می زنند، سانسکریت از عقاید هندوان بود و هست، حتی یافتن ریشه کلمات و پیوند آن با زرتشتی دلیلی بر اعتبار زرتشت نیست. دیگر اینکه، هیچ دلیلی بر زرتشت و دینی به این شکل در ایران و جغرافیای آن وجود ندارد حتی در خارج از آن، به همین دلیل هست که از کردان در سوریه تا ترکان و تاجیکان در تاجیکستان او را زاده شهر خود و متوفای آن می دانند، در ایران اصفهانی ها، آذربایجانی ها ، لرها و لرهای بختیاری، کردها، شمالیها، مشهدی ها، سیستانیها و … او را زاده منطقه خود می دانند، وفات و تولد او معلوم نیست، حتی گاثها ( به اشتباه گاتها می گویند) هم نامشخص و دوره ای معین ندارند و بدتر بهانه می آورند که ساسانیان و اشکانیان اختلاف داشتند و تحریف شد. در دوره هخامنشیان که اصلا حرفی از زرتشت نیست. اما در هند گروه کوچکی بودند و هستند که نام پارسی ( آواره) دارند. در دوران قاجار و رضاشاه، مأموران ریپورترچی های کمپانی هند شرقی مانند جمشید جی ریپورترچی تعداد اندکی از آنها را به نقاط دور و خالی از سکنه یزد و کرمان و … آوردند تا مستندی باشند بر وجود زرتشتیان ایران.
    نتیجه اینکه جدل بر سر الفاظ و نسبت آنها به زرتشت و زرتشتیان که هنوز موهوم هستند و فقط با چسباندن آنها به مجوس خطاست، استناد به سانسکریت راه بجایی بجز هند نمی برد، و ظهور زرتشتیگری و رواج آن پس از اسلام بود و البته قبولاندن اینکه متقدم تر از مسیحیت و اسلام هست تا هر چه تقلب و جعل سازی و دزدی از ادیان دیگر و چسباندن آن به زرتشتیگری هست توجیه و باور پذیر باشد اما دم خروس را همان عقاید هندی و سانسکریت سریعا آنرا آشکار می کند. ذهن شکل گرفته از این دروغ سازی ها به سختی می تواند خود را از نوساخته بودن زرتشت رها کند و حقیقت را درک کند. بدتر اینکه نه حتی خود زرتشتیان که هزاران غیر زرتشتی در داخل بدلیل ساختن هویت و یا کسب نان و قدرت و یا اسم در ادامه شعوبیگری می کوشند و هزاران غیر ایرانی در خارج راه کمپانی هند شرقی را می پویند.
    پیوند کلمات بی ریشه و من در آوردی در یک دوره که چند شاعر هم آنرا برای تزیین شعر بکار برده اند دلیلی بر مدعا نیست، حتی اگر در گوشه‌ای از دنیا مثلاً بلخ کلمه ای بکار می برده اند دلیل بر این نیست که آنرا عمومی بدانیم، مگر اینکه بپذیریم زبان فارسی دری زبانی بیگانه بوده که در بلخ و تخار رایج بوده و سپس بدلیل حضور ترکان و منشیان تخاری و شاعران بلخی و دو زبانه بودن ترکان، با زور ترکان و قلم بلخ و تخاری یان بجای زبان بومیان و زبان بین المللی عربی ( بدلیل ندانستن زبان عربی و بومیان توسط بلخی ها و تخاریان) در ایران رواج یافت. از آن پس از شرق به غرب گسترش یافت و هنوز هم در حال تکوین هست اما موفق نبوده چون شمال و غرب و جنوب ایران هنوز به زبان فارسی دری چون زادگاه آن صحبت نمی کنند

  5. پری says

    درود بر شما. خیلی به پیج شما علاقه مندم.

  6. جعفر says

    بالاخره آدینه یعنی چی و از نظر ریشه شناسی زبانی چه میشود؟

    1. جواد مفرد کهلان says

      یعنی روز استراحت از کار و آرایش خانه.

  7. مهدی علیزاده says

    درود بر شرف و متانت و کاریزمای اخلاقی شما

Cancel Reply

Your email address will not be published.