مطابقت دیلمون با بحرین و پایتخت آن منامه
این همانی بحرین با نیتوکی و دیلمون:
هنری راولینسون در قرن نوزدهم جزیره بحرین را همان دیلمون منابع کهن بین النهرینی دانسته است. در ویکی پدیای فارسی یا منابع آن سوء تفاهم شده و هنری راولینسون خوانندهٔ نام دیلمون در کتیبه اکدی بحرین معرفی گردیده است. نظر مطابقت دیلمون و بحرین وی مستدل می نماید چون نامهای باستانی نیتوکی و دیلمون مترادف با هم به ترتیب در زبانهای بین النهرین و سنسکریت به معنی محل آرامش، متعلق به بحرین به نظر می رسند:…
दल n. dala (deal) part, मौन n. mauna silence
nītu: silence, ki: place
هیئت یونانی نام تیلوس بحرین به صورت تِلِئو در اکدی به معنی لایق و سزاوار و بسیار عالی و درخشان آمده است:
.tele ‘ û: very competent, most excellent, brilliant
در خود زبان سامی عربی نیز گواهی به صورت دَلّ-مأوا-ون به همین معنی محل آرامش برای دیلمون می توان یافت. نام بحرین در منابع یونانی کهن عهد اسکندر مقدونی و جانشینانش تیلوس آمده است. در نقشه های بطلمیوسی نام بحرین به صورت Rhabana (رَهو-بنا به لغت عرب یعنی شهر بلند پایه) در شرق Gerrha (قطیف) دیده میشود. نظر به اینکه نام اوالی را به عربی به معنی مکان بسیار والا گرفته اند، لذا خود نام بحرین را می توان برگرفته از کلمۀ سنسکریتی varenya (=بَرِنیه، بسیار عالی) گرفت و نام پهلوی بحرین یعنی میش ماهیک (مش-مهیک= بسیار والا) را هم مربوط بدان دانست. بنابراین نامهای تیلوس، رَهَبنا، اوالی و بحرین مربوط به شهر عوالی در مرکز بحرین و نامهای دیلمون و نیتوکی مربوط به شهر منامه در شمال آن بوده اند.