معنی نامهای ایزد ارمنی پرودئیاد ساندرامت و الهه های ارمنی استغیک و نانا
نام ایزد ارمنی پرودئیاد ساندرامت در خبر موسی خورنی به معنی پیشگوی پر از پند است. احتمال دارد منظور همان نام ایزد دانایی و نویسندگی یعنی تیر بوده باشد:
सान्द्र adj. sAndra full of, मत n. mata advice
الهه استغیک (دوستدارندۀ بوتۀ گل سرخ): نظر به معنی ایرانی نام جشن ارمنی وارتاوار که در رابطه با گل سرخ است و در آن ترکیب واژۀ وارد (تقطیرِ، آب دادنِ) و ورت (ورد، گل سرخ) هیئت اصلی نام وارتاوار به نظر می رسد، لذا آن در مجموع یعنی جشن گلابگیری از گل سرخ؛ علی الاصول حرف ساکن “ت” از آخر آن ساقط شده است. اگر شکل اصلی وارتاوار همین وارتاوار بوده باشد در این صورت به معنی دارندۀ گل سرخ اشاره به همان الهۀ زیبایی و گل سرخ یعنی استغیک است.
تاریخ تقطیر و گلابگیری به عنوان تکنیکی که هنوز کارآمدترین روش عصاره‌گیری است، به آیین باستانی “عید گلابگیری” بازمی‌گردد که امروزه در کاشان به “لتان” (عید شکافتن گل) معروف است.
آیین‌های گل چینی و گلابگیری در قمصر و سایر نقاط گلخیز کاشان هرسال از اوایل اردیبهشت ماه آغاز می‌شود و تا اواخر خرداد ماه ادامه دارد. لذا عید آبریزان ماه تیر به غیر از عید ورتاورت (گلابگیری، تقطیر گل سرخ) بوده است:
वार्द vArda m. water-giving
نام الهه استغیک ارامنه این جشن را در سنسکریت می توان به معنی دوستدار بوتۀ گل گرفت:
इष्ट ۰ iSTa. lover, गुच्छ ۰ guccha. bunch of flowers
نام الهه ونوس “اشتیاق عشقی” در ارمنستان به نانا “دارای آشکاری و عریانی و برهنگی” ترجمه شده بوده است:
(دارای عریانی و برهنگی)नाना indecl. nAnA distinctly
“venus: “sexual desire