زبان اوتی (ارانی) به غیر از زبان لزگی اودی بوده است
تشابه نام اودی با اوتی باعث این سهو شده که ارانیها را لزگی حساب کنند. ولی ارانیها با داغستانیها و خزرها همزبان بوده اند و اکنون نیز همزبان هستند. خزرها نیز مانند ارانیها پرستنده آتش اجاق خانوادگی بوده اند و این سنت را از سکاهای ایرانی تبار به ارث برده بوده اند. اکنون نیز سنت سوگند به اجاق در آذری رایج است و زیارتگاه را هم اجاق گویند.
در کتاب پهلوی شهرستانهای ایران نام اران (ساختهٔ اران گشنسب اساطیری) شهرستان آتورپاتکان در جانب ولایت آذربایجان آمده است. به خاطر اینکه مردم آنجا الهه آتش اجاق خانوادگی تابیتی می پرستیده اند. به همین سبب زبان آنجا را ارانی، آگوان، آلوانی، اوتی و آذری می نامیده اند که هر پنج نام به معنی منسوب به آتش است (=آذری) است. مسعودی از سه زبان مختلف پهلوی و دری و آذری در آذربایجان سخن می گوید و یاقوت می گوید زبان آذری نسبت به زبانهای دیگر منطقه (پهلوی و دری) بیگانه است. ولی در قرن معاصر وجود نام آذر در نام آذربایجان باعث این خطا شده است که زبان آذری را همان پهلوی آذربایجان گمان کنند. زبان عهد ساسانی و عهد اعراب آذربایجان مانند سایر نقاط ایران همان نام عمومی پهلوی را داشته است. ولی زبان ارانی (آذری) با گرگریان روادی به جنوب ارس آمده بود.
مطابق ویکیپدیا زبان اودی، زبانی است که مردم اودی به آن سخن می‌گویند و از شاخه لزگی زبانهای قفقازی شمال شرقی است. باور بر این است که زبان اصلی آلبانیای قفقاز گونه آغازینی از این زبان بوده‌است که از جنوب داغستان تا جمهوری آذربایجان کنونی گسترش یافت. زبان اودی کهن همچنین زبان آلبانیایی قفقاز نامیده می‌شود و احتمالاً با زبان گارگاریایی که توسط مورخان ارمنی قرون وسطایی شناسایی شده‌است پیوند دارد. زبان اودی امروزی به شیوه ساده اودی نامیده می‌شود.
این زبان توسط ۴۰۰۰ نفر در روستای نیج رایون قابالا و رایون اوغوز جمهوری آذربایجان و بخش‌هایی از قفقاز شمالی در روسیه سخن گفته می‌شود. این زبان همچنین توسط افرادی از قوم اودی که در روستاهای دبتاوان، باگراتاشن، پتغاوان و هاغتاناک از استان تاووش در شمال شرقی ارمنستان و روستای زینوبیانی (اوکتومبری پیشین) در شهرستان کوارلی استان کاختی گرجستان زندگی می‌کنند سخن گفته می‌شود. زبان اودی توسط یونسکو در اطلس زبانهای در معرض خطر جهان جزو زبانهای «به شدت در معرض خطر» دسته‌بندی شده‌است.