بت هُبل سمبل ایزد تجارت هرمس (هَر-میث، نگهبان تجارت) بوده است

در مورد بت هُبل گفته شده است:

حدود ۶۰ تا ۶۵ سال قبل از تولد محمد، عمروبن لوحَی رئیس قبیله خزاعه که مکه را در دست داشتند به اتفاق رؤسای قبایل دیگر اطراف مکه به نبطیه و موآب (اردن) رفتند و از آنجا از روی مدل شبه هلنیستی خدای “ذوالشراء و دخترانش”، “هُبل و خواهران” را به مکه آوردند. تئولوژی “هبل و خواهران” را درعوض “ذوالشراء و دختران” به صورت “هبل و خواهران همگی فرزندان الله” تنظیم کردند.

بُت هُبَل مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بُتی بود که اعراب در دوران جاهلیت قبل از اسلام در کعبه قرار داده و آن را می‌پرستیدند و به آن «بت اعظم» می‌گفتند.

در زمان پیش از اسلام دو قبیله از عرب یعنی بنی کنانه و قریش هبل را پرستش می‌کردند. هبل، بت قریش و بزرگ‌ترین بت کعبه بود. آن را به صورت انسان تراشیده بودند. جنس آن از عقیق سرخ بود. دست راستش شکسته شده بود و دستی از طلا برایش ساخته بودند.

آن را «هبل خزیمه» می‌گفتند. «خزیمه بن مدرکه» کسی بود که این بت را در کعبه نصب کرد. هبل در درون کعبه مورد پرستش قرار می‌گرفت.

ازلام معروف قریش، یعنی تیرهایی که بر آن فعل‌های امر و نهی نوشته شده بود، در برابر این بت قرار داشت و پاکی نژاد نوزادان، نکاح، تجارت، سفر، جنگ و نزاع را از او اجازه می‌گرفتند.

برخی نیز بر این اعتقادند که او با «بعل» عبریان یکی می‌دانند و آن را خدای نعمت، فروانی و زراعت می‌شناسند.

بُت هبل در هنگام فتح مکه توسط پیامبر اسلام ، همراه با سایر بت‌ها منهدم و نابود شد.

هُبل و اِل خدایان نشسته بر اریکۀ آسمانی خدای سامی واحدی به نظر نمی رسند

نظر به اینکه اِل (خدا) که با الله مقایسه میشود و دارای عنوان اِل رحیم و مهربان است، لذا به ظاهر نام هُبل در ترکیب حُبّ-بعل (خدای دوستی و اسرار) متعلق به وی بوده است. در عهد باستان در بین النهرین اِل را با ریشی بلند به حال نشسته بر تخت نشان می داده اند که مشغول نظم کیهانی و سیاست و کاهن همۀ خدایان و آفریدگار جهان به شمار می رفته است. نقش کاهنی به هُبل نیز قائل بوده اند و از روی تیرهای مقابل وی پیشگویی می کرده اند.

ولی هُبل و خواهرانش لات و منات و عزّی با خدای تجارت یونانی هرمس (هر-میث، ایزد پیمان و تجارت) و موئیراها، فرزندان زئوس (معادل اِل، الله) مطابق به نظر می رسند. چون نام هُبل به صورت هَبَل به معنی ایزد خرید و فروش است و در پیش نبطی ها نام هُبل و خواهرانش در رابطه با خدایی به نام ذوالشراء (صاحب خرید و فروش) است. لذا قریش (قبیلۀ تجّار) تندیس او را به عنوان خدای تجارت به کعبه آورده اند.

مطابقت خواهران لات و منات و عزّی با الهه های سهم و تقدیر یونانی (موئیراها)

خواهران موئیرا (سهم و تقدیر) یعنی کلوثو (ریسنده عمر)، لاخِسیس (سهم دهنده عمر) و آتروپوس (بی بازگشت بُرنده عمر) که تحت رهبری پدرشان زئوسِ تقدیر بوده اند، به وضوح با دختران الله، لات (از ریشه اللَت، به هم بندنده)، منات (از ریشۀ مَنِیّه، بخشیدن تقدیر) و عُزّی (از ریشه عَزَّ، انجام نشدنی کننده) قابل قیاس می باشند. موئیراها تحت نام نورناها (ریسنده ها) به اساطیر کهن اسکاندیناوی هم راه یافته اند. نامهای ایشان اورد (تعیین کننده سرنوشت)، وِرداندی (حفظ کننده) و اس‍کولد (بُرنده) ذکر شده است.

الهه های نظم و سهم (دِوی شاکتی) در اساطیر هند تحت نام پرواتی (آفریننده)، دورگا (حفظ کننده) و کالی (ویران کننده) آمده اند.