معنی نام کوههای اوستایی زِرِزَذَ (زاگروس) و مانوش (دنا)

در زامیاد یشت اوستا از دو رشته کوه ایران به نامهای هرَبَرزئیتی (البرز به معنی کوه بسیار بلند و رسا) و زِرِزذَ (یا زِمِ ذَ، زمین+ذَ؟) یاد شده است که این دومی همان رشته کوه زاگروس به نظر میرسد. جزء زِرِزَ در این نام را کانون و مرکز معنی کرده اند، ولی معنی جزء ذَ معلوم نشده است. این جزء به صور “دَ” و “تهه” در سنسکریت به معنی کوه است. در این صورت کوه زاگروس (زاکری-اوس، یعنی کوه بلند)، کوه مرکزی ایران به شمار می رفته است.

در اوستا و کتاب پهلوی بندهش به همراه کوه زِرِزَذَ از کوه بزرگ دیگر به نام مانوش (شکاف بزرگ) نام برده شده است که با قلّۀ قاش مستان (شکاف بزرگ) یعنی بلندترین قلۀ کوهستان دنا همخوانی دارد.