پایان جهان در اساطیر بومیان آمریکا

برگرفته از : کتاب آفرینش و مرگ در اساطیر/ تهران: انتشارات اساطیر۱۳۸۴

از بین اقوام بومى ساکن آمریکاى جنوبى دو قوم «مایا» و «آزتک»، براى دنیا پایانى قائل‏اند. آزتکها تقویمى دارند که براساس آن در روزهاى مشخصى عمر هر یک از ادوار قبلى جهان به پایان رسیده است. هر یک از دنیاهاى قبلى داراى خورشیدى مشخص بوده‏اند که در پایان آن دوره، آن خورشید نیز نابود شده است. به نظر آنان، علت ویرانیهاى پیشین، اختلاف بین دو ایزد مهم این قوم؛ یعنى «کتسال کوآتل» و «تسکاتلیپوکا» بوده است. هر کدام از آن دو، اقدام به آفرینشى مى‏کند و دیگرى آن را ویران مى‏سازد. آنها تاریخ حدوث ویرانیهاى قبلى را چنین مشخص کرده‏اند: «ببر ـ ۴»، «باد ـ ۴»، «باران ـ ۴» و «آب ـ ۴» و دنیاى ما، دنیاى پنجمین خورشید است که روزى به نام «زلزله ـ ۴» ویران خواهد شد۱۲.

آزتکها در پایان هر دوره پنجاه و دو ساله، انتظار وقوع این حادثه هولناک را داشته‏اند. در پایان هر دوره پنجاه و دو ساله، مراسم بیدار ماندن اضطراب آلودى برپا مى‏کرده و آتشى مى‏افروخته‏اند. آنها معتقد بودند که اگر برپایى این آتش جدید با موفقیت همراه نشود، ستارگانى هیولایى به نام «تسى تسى میمه» کنترل جهان را به دست مى‏گیرند۱۳.

مایاها نیز به چهار دوره براى جهان اعتقاد داشتند و فکر مى‏کردند سه دوره قبلى با حادثه‏اى به پایان رسیده‏اند. به نظر آنان در دوران اول، فقط کوتوله‏ها مى‏زیستند. آنها فکر مى‏کردند که این کوتوله‏ها شهرهاى بزرگى را که آثار آنان برجاى مانده است، ساخته بوده‏اند. زمان آنها در تاریکى بود؛ زیرا هنوز خورشید خلق نشده بود. هنگامى که خورشید تابیدن گرفت، همه آنها به سنگ تبدیل شدند و دنیاى آنان با طغیان آب ویران شد. در دومین دنیا، مجرمان و متخلفان مى‏زیستند که باز طغیان آب آن را ویران کرد. در دنیاى سوم تنها مایاها مى‏زیستند که نژاد قبلى این قوم بوده‏اند و با آب ویران شده است. چهارمین دنیا، عصرى است که همه انسانها در آن زیست مى‏کنند که باز با طغیانى دیگر ویران خواهد شد۱۴. مایاها در پایان هر سال ۳۶۵ روزه، انتظار این ویرانى را مى‏کشیدند. به همین خاطر پایان سال براى آنان، زمانى بسیار خطرناک بود و در هول و اضطراب به سر مى‏بردند. شاید این اضطراب پایان سال مایاها را بتوان با مراسمهاى آشوب و هرج‏ومرج بین‏النهرین باستان قیاس کرد. در بین‏النهرین باستان نیز مردمان در پایان سال و قبل از عید «اکیتو»، که در اوایل بهار برپا مى‏شد، به کوچه‏ها و خیابانها مى‏ریختند که آن را سمبل آشفتگى و هرج و مرج نخستین کیهانى مى‏دانستند که به عقیده آنان خدایان از آن آشفتگى نخستین، جهان را نظم بخشیده‏اند که به مناسبت این نظم جهانى، عید اکیتو برپا مى‏شد.

منابع :

۱۲.کندرى، مهران (۱۳۷۲)، دین و اسطوره در آمریکاى وسطا (پیش از کلمب)، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى (پژوهشگاه)، ص۱۵۰.

۱۳.توب. کارل (۱۳۷۵)، اسطوره‏هاى آزتکى و مایایى، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، ص۱۹.

۱۴.کندرى، مهران، پیشین؛ ص۲۴۳ .

برگرفته از : کتاب آفرینش و مرگ در اساطیر/ تهران: انتشارات اساطیر۱۳۸۴

You might also like
9 Comments
  1. ناهید says

    تازه امروز این مطالب را دید ه ام بسیا رمشتاقم در باره ایین شریف ایر انی یعنی زردشت بد انم ایا در تهران انتشارات خاصی و جود دارد ممنو نم
    شاد زی

    1. عباس میرزا says

      کتاب های زیادی در این مورد وجود داره از جمله کتابی از مری بویس و یا اخرین کتابی که درومده به کوشش دهباشی هست که الان اسمش یادم نیست فقط میدونم گرداورندش علی دهباشی هست که تقریبا اخرین نظرات رو اورده

      1. زینب says

        کتاب زیادهست.۱-زبان وادبیات پهلوی ازجهانگیر تاوادیا ۲-اسطوره زندگی زردشت از اموزگار وتفضلی وسایتwww.aryabooks.com امیدوارم به دردتان بخوره .

    2. زینب says

      سلام از سایت http://www.aryabooks. com استفاده کنید.موفق باشید.این مقاله هم واقعا زیبا بود./

  2. محمد says

    بسیار ممنون از ارسال مطالب تاریخی واقعا دست تون درد نکنه خیلی از شما سپاسگزارم از مطلب جالب شما استفاده میبرم
    بازم متشکرم

  3. alboos says

    سایت جالبی دارید. از مقالاتتون خوشم اومد ولی حیف که کتابا دانلود نمیشن

  4. مهدی says

    درباره اساطیر پایان جهان در یونان باستان هم بنویسید ممنون

  5. سینا says

    چند کتاب واسه شروع اسطوره و افسانه شناسی معرفی کنید لطفا
    ک جامع کشوره های مختلف باشه

Reply To محمد
Cancel Reply

Your email address will not be published.