کوروش به معنی مرد سیلابی یا مرد خورشیدی؟

نظر به واژۀ کور بلوچی (رود کوهستانی) و نام رودهای کورا و کُر و اینکه آستیاگ در رؤیایش کوروش را به سان سیلاب جهانگیر می بیند و نیز اینکه عنوان اوستایی کوروش یعنی ثراتئونه (منسوب به رودخانه) است، نام کوروش به معنی مرد سیلابی یا سیلاب مانند به نظر می رسد. ولی در برخی منابع یونانی نام کوروش را با خورشید مرتبط دانسته اند:

بارتولومه به نقل از یوستی ذکر می‌کند که ریشۀ نام کورش به معنایِ خورشید نیز در ایران کاربرد دارد.

استرابو در کتاب خود (کتاب۱۵فصل۳بند۶) آورده است: « نام کورش بزرگ در آغاز آگراداتس (مخلوق برتر، پیشداد) بود»:

अग्र adj. agra foremost

दत्ते{दा} verb 3 datte[dA] give

کتسیاس و پلوتارک، نام کوروش را به‌معنی «خورشید» دانسته‌اند. به روایت کتسیاس (پرسیکا، بند ۴۹)، پس از پادشاهی داریوش دوم، همسرش «پسر دیگری برایش آورد و او را کوروش به‌معنی خورشید نامید». پلوتارک (ذیل «اردشیر»، فصل ۱، بند ۲) نیز دربارهٔ کوروش، پسر دوم داریوش دوم، چنین می‌نویسد: «کوروش نامش را از کوروش قدیم گرفت که، چنان‌که می‌گویند، از خورشید نام گرفت؛ زیرا Κύρος واژه‌ای پارسی برای «خورشید» است. واژهٔ «خورشید» در فارسی باستان باید -hvar* بوده باشد، از ایرانی آغازین xvar*؛ که قابل مقایسه با -hvar در زبان اوستایی و svar در سنسکریت است. کتسیاس می‌نویسد که کوروش در زمانی که محافظ شاه ماد بوده‌است در خواب دید که سه بار در حال دست بردن در خورشید است. این خواب را برای وی چنین تعبیر کردند که سی سال فرمانروایی خواهد کرد. متقابلاً در اوستا ثراتئونه (ایزد منسوب به رودخانه)، کشتیران پائوروَ (پیشداد) را به مدت سی شارو (سال/ماه) به سان کرکسی در هوا به پرواز در می آورد.

هنکلمن، در حالیکه کورش را پارسی می‌داند با اشاره به روایتِ استرابو، نامِ او را بیشتر عیلامی انگاشته تا هندوایرانی و این نام را از ترکیب نام یک خدا (کورو، خدای سیلاب) و یک فعل برمی‌شمرد و ترجمه نام کورش را اینگونه بیان می‌کند: « {خدای نامعلوم، [خدای سیلاب]} حمایت کرد/ ارزانی داشت».