برخی اشتراکات در روایات مربوط به بودا و زرتشت
۱- بنا بر یک تاریخ تقویم سیلانی، آشوکا ۲۱۸ سال پس از مرگ گوتمه بودای هشتاد ساله تاجگذاری کرد، بنا بر این گوتمه بودا در سال ۶٠٢ پ. م. زاییده شده و در سال ۵٢٢ پ. م. در گذشته است.
متقابلاً سپیتاک سپیتمان (زرتشت سپیتمان، گائوماته بردیه) حدود سال ۶۰۰ پیش از میلاد زاده شد و در سال ۵٢٢ پیش از میلاد کشته شد.
۲- مادر آینده او «مهامایا» (دانای بزرگ) همسر پادشاه «شاکیاها» (سکائیان برگ هئومه، دربیکان سمت بلخ) شبی به خواب دید که فیل سفید و با شکوهی از آسمان پایین آمده و در بطنش جای گرفته است. منجّمین شاه در تعبیر این رؤیا متفقالآراء گفتند که ملکه، فرزندی در بطن دارد که یا به مقام فرمانروایی جهان خواهد رسید و یا خانه و دنیا را ترک گفته و بودا خواهد شد. (شایگان، ادیان و مکتبهای فلسفی هند، ۱۳٧۵، ص ۱۳۳).
متقابلاً مطابق هرودوت و موسی خورنی و فردوسی نوزادان، کوروش (فریدون) و دو برادرش (برادرخوانده/پسرخوانده اش) سوار بر شیر و پلنگ و اژدها به سان وارثین حکومت در خواب آستیاگ ظاهر میگردند.
٣- بنابر همان نوشتههای کانون پالی، مایا – مادر سیدارتَهْ – از خانهی شوهرش در کپیله وَتُّو به راه افتاد تا فرزندی را که در شکم داشت در میان خانوادهی خود به جهان آورد. اما بین راه دردش گرفت و در نزدیک روستای لُومْبینی پسری زایید. مادر و نوزاد را به کَپیلَه وتّو باز گرداندند.
متقابلاً در روایات کتب پهلوی برای تولد خود دوغدو (سخندان) مادر زرتشت سپیتمان روایت مشابهی ذکر گردیده است.
۴- سیدارْتَه بودا در جریان پرسهگردی، جایی یافت در خور ریاضت کشیدن. آنجا، اقامت کرد تا به ریاضتی بسیار سخت تن در دهد. شش سال ریاضت کشید، به تمرینهای دشوار تنفس دست زد و به بادامی بساخت. پنج مرتاض بر او گرد آمدند به این امید که «چون گوتَمَه «حقیقت» (ذمّه) را یافت، برایشان روشن خواهد کرد» (M ۳۶ ، I ص۲۴۷).
متقابلاً مطابق روایات کتابهای پهلوی و اوستا زرتشت در جوانی در حوالی کوههای سهند و سبلان به همپرسگی با امشاسپندان رسید و پیروانی از ماد بزرگ و اران و ارمنستان و گرجستان و کردستان و لرستان به حضور وی رسیدند. بنا به کتسیاس و خارس میتیلنی محلهای فرمانروایی وی ری و سمت دربیکان بلخ بوده اند.
۵- سه آموزهٔ پندار نیک و گفتار نیک و کردار نیک ایشان مشترک هستند.