معنی سکایی و سنسکریتی نامهای آفرودیت و آرتمیس
(Scythian and Sanskrit meaning of the names Aphrodite and Artemis)
نام آفرودیت که در یونانی به معنی حباب دریایی خارج شده گرفته میشود و اصل خارجی دارد، در سکایی و سنسکریت به معنی جالب توجه الههٔ برآورد کنندهٔ آرزوها است:
आपप्रे{आप्रा} verb Apapre[AprA] accomplish any one’s desire
देवता f. devatA Goddess
گفته شده منبع دین و نام ونشان آفرودیت خارجی بوده ولی به جای بالکان و سکاییهٔ اروپایی حدس زده اند از جانب خاورمیانه وارد یونان شدهاست. ویژگیها: الهه عشق، زیبایی و شور جنسی است.
هرودوت نام سکایی اصلی آفرودیت آسمانی را با مترادف آن، به صورت آرتیم پسه (آرتهیم پسه، براورد کنندهٔ آرزوها) آورده است:
अर्थयताम्{अर्थ्} imperative arthayatAm[arth] desire
पोष m. poSa (pasa) supporting
نام لاتینی آفرودیت یعنی ونوس هم گواه این نظر است:
The Latin theonym Venus and the common noun venus (‘love, charm’) stem from a Proto-Italic form reconstructed as *wenos- (‘desire’), itself from Proto-Indo-European (PIE) *wenh₁-os (‘desire’; cf. Messapic Venas, Old Indic vánas ‘desire’).
هرودوت به درستی آفرودیت را به جای اردویسور ناهید (الههٔ مقدس نیرومند آبها) با میثرا (الههٔ عشق و دوستی) همزاد مؤنث میثره، معادل دانسته است گرچه این همزاد مؤنث ایزد میثره، زیر سایهٔ برادر همزادش میثره قرار گرفته و فراموش شده است. نام این دو همزاد در کتیبه های میتانی تحت عنوان ایلانی میثره اشی ئیل (زوج خدا-الهه های پاک میثره ها) و در روایات زرتشتی در عناوین مهری و مهریانه یاد شده اند.
ولی اردویسورناهید (الههٔ پاک نیرومند آبها) به وضوح با ایفی ژن سکائیان تائوری و آرتمیس یونانیها و دیانای رومیها همخوانی دارد:
چون نظر به معنی نام الههٔ تائوری ایفی ژن (الههٔ نیرومند آبها) او با اردویسور اناهیتَ (الههٔ نیرومند و پاک آبهای بالنده) و اوروپه (اورو-آپه، در معنی اوستایی [الههٔ] آبهای گسترده) یکی است. مطابق اساطیر یونانی اوروپه از راه دریا با مرکب گاونر سواریش (تور) ربوده شد:
अप्य adj. apya coming from water
जनी f. jani woman
“Iphigenia” means “strong-born,” (strong-woman).
نامهای آرتمیس و دیانا از لحاظ لغوی نیز با اردویسور ناهید (الههٔ پاک نیرومند) مرتبط هستند:
Arte: holy
मित adj. mita (mitha) strong
The name Dīāna probably derives from Latin dīus (‘godly’), ultimately from Proto-Italic *dīwī, meaning ‘divine, heavenly’.[6][7] It stems from Proto-Indo-European *diwyós (‘divine, heavenly’).
دلیل دیگر فراموش شدن میثرای مؤنث (آفرودیت) و بر خلاف وی محبوب شدن الههٔ پاک ناهید (آرتمیس، الههٔ پاک نیرومند) می تواند هرج و مرج شهوانی منسوب به وی باشد که تحت نام آفرودیت در نزد یونانیان شرح داده شده است:
«طبق مطالعات یونان باستان آفرودیت نماینده شور جنسی بوده و بسیار بی قید و بند شناخته شدهاست. آفرودیته نسبت به همسرش هفائستوس نیز وفادار نبوده؛ طبق نوشتههای هومر خدای خورشید هلیوس به همسر آفرودیته خبر میدهد که با آرس زنا میکند و آنها را با تور نامرئی به بند میکشد و بقیهٔ خدایان را دعوت میکند تا این وضعیت ناگوار را ببینند اما سرانجام خدای دریاها پوزئیدون این دو زن و شوهر را آشتی میدهد، اما از آرس دو فرزند به نامهای دیموس و فبوس به دنیا میآورد. زئوس به علت اینکه آفرودیته انسانها را مسخره میکرده او را عاشق آنخیسس میکند. آفرودیته با خدایان دیگر هم رابطه عشقی داشته، از جمله دیونیسوس که از آمیزش با او خدای رجولیت یعنی پریاپوس به وجود آمدهاست و احتمال میرود که از پوزئیدون اروکس را به وجود آورده باشد.
هنگامی که آفرودیته عشق هرمس را نپذیرفت زئوس به او کمک کرد (عقاب خود را فرستاد تا کفش آفرودیته را بدزدد و او برای پس گرفتن آن تسلیم هرمس شود) تا توانست او را به دست آورد و در نهایت هرمافرودیته را به وجود آورد، که دارای دو صفات مردانگی و زنانگی بود. او توانایی این را داشت تا خدایان را به دام هوا و هوس بیندازد و تنها آتنا و آرتمیس و هستیا به دام او نمیافتادند و گفته شده هرا برای از یاد بردن جنگ تروا در ذهن زئوس از کمربند آفرودیته استفاده کرده که این کمربند باعث شکست مقاومت مردان میشود. علاوه بر اینها آفرودیته به آدونیس علاقهمند شد و هنگامی که گرازی او را کشت از خون آن شقایق سرخ را رویاند.»