گنجهای تپه مارلیک هم متعلق به سکاهای غارتگر عهد مادها به نظر می رسند

نظر به روایات اساطیری متعلق به حضور افراسیاب (مادیای اسکیتی یا اسلاف وی) در منطقهٔ رویان (ناحیه ای که تپه مارلیک در آن واقع است) و ابزار زرین و ارزشمند تپه مارلیک، نظیر گنجهای زیویه در پارسوا (که متعلق به مادیای اسکیتی و همراهانش بوده)، در همین عهد توسط سکاها (تورانیان) از نقاط غارت شدهٔ دوردست بدانجا آورده شده اند.

نظر به اینکه خود رستم سگیستانیِ (سکایی) هفتخوان مازندران با آترادات پیشوای آماردان (آذربرزین از خاندان سام) مطابقت دارد لذا معلوم میشود سکاهای این نواحی همان آماردان بوده اند که خشتریتی مادی (کیکاوس) آشوریان را توسط آنان در پای حصار شهر آمل شکست داده بود. خارس میتیلنی رئیس تشریفات دربار اسکندر در ایران نیز مراثی ها (مردها/آماردان) را سکایی معرفی کرده است.

اسطورهٔ افراسیاب تورانی در رویان:

مطابق روایات اساطیری منوچهر (مامیتیارشو مادی) در مانهیر رستمدار مازندران دژی ساخت تا در مقابل افراسیاب از خود دفاع کند. بعد از دوازده سال افراسیاب از دستگیری منوچهر مأیوس شد و دو پادشاه توافق کردند که با تیری مرز میان دو کشور را معلوم کنند. که این تیر توسط آرش پرتاپ شد (ظهیرالدین مرعشی ۱۳۶۳: ۱۶-۱۷). البته جایی که آرش تیر خود را از آن‌جا پرتاب کرد، در کتاب اوستا کوه «اَیریو خَشوثه» (تپه آرس آتن در زمان خشایارشا که ایرانیان از آنجا تیرهای آتشین به ارگ آتن [خوانونت] انداخته و آن را بسوختند) است که جای آن‌را به درستی نتوانسته اند تعیین کنند. در مآخذ اسلامی چند مبدأ متفاوت برای افکنده شدن تیر ذکر شده است. از جمله: جغرافیدانان و مورخینی چون طبری، ثعالبی مرغنی، مقدسی و ابن‌اثیر تیر از ((طبرستان))؛ بنا بر بیرونی و گردیزدی از ((کوه رویان))؛ و بنا بر نوشته مجمل‌التواریخ از ((قلعۀ آمل))، بنا بر بلعمی از ((کوه دماوند)) و همچنین فخرالدین اسعد گرگانی از ((ساری)) به عنوان محل پرتاپ تیر ذکر می کند. پس از پرتاب تیر، خداوند باد را فرمان داد تا تیر آرش را از کوه رویان بردارد و به اقصای خراسان، میان فرغانه و طبرستان برساند.