بررسی نامهای دختران اساطیری شمالی در تاریخ هرودوت و تورات
A Study of the Names of Northern Mythological Girls in Herodotus’ History and the Torah
کتاب روت (روث) تورات بر اساس شرح هرودوت از آمدن دختران هیپربوره ای (اسکاندیناویایی)- موآبی (به معنی سکایی منسوب به جزیره) به یونان نوشته شده است.
به عبارت ساده، در این دو منبع به این دختران اساطیری و تاریخی نام قبایل بزرگ نوردیک داده شده است.
به گفتهٔ هرودوت، هدایای هیپربوره ایها در بسته بندی درون کاه به سکاها میرسید و از قبیلهای به قبیله دیگر منتقل میشد تا اینکه به دودونا میرسید و از آنها به سایر اقوام یونانی منتقل میشد تا اینکه به معبد آپولو در دلوس میرسید. گفته شده که آنها از این روش استفاده میکردند زیرا اولین بار هدایا توسط دو دوشیزه، هیپروخه و لائودیسه، با همراهی پنج مرد آورده شد، اما هیچ یک از آنها برنگشتند. برای جلوگیری از این امر، هیپربوره ایها شروع به آوردن هدایا به مرزهای خود کردند و از همسایگان خود خواستند که آنها را به کشور بعدی تحویل دهند و به همین ترتیب تا رسیدن به دلوس ادامه می دادند.
هرودوت همچنین شرح میدهد که دو دوشیزه باکره دیگر، آرگه و اوپیس، قبلاً از هیپربوریا به دلوس آمده بودند، به عنوان ادای احترام به الهه ایلیتیا برای سهولت فرزندآوری، به همراه خود خدایان. دوشیزگان در دلوس مورد احترام قرار میگرفتند، جایی که زنان از آنها هدایا جمعآوری میکردند و برایشان سرود میخواندند.
روت و نعومی در کتاب روت تورات:
در کتاب مقدس کتابی هست به نام رُوت. این کتاب داستانی است دربارهٔ خانوادهای که در زمانی که اسرائیل زیر فرمان داوران بود، زندگی میکردند. رُوت زن جوانی از سرزمین مُوآب است؛ او متعلق به اسرائیل و قوم خدا نیست. اما وقتی رُوت دربارهٔ یَهُوَه خدای حقیقی مطلع میشود، او را بسیار دوست میدارد. نَعُومی زنی پیر است که به رُوت کمک میکند تا دربارهٔ یَهُوَه آگاهی بدست آورد.
نَعُومی زنی اسرائیلی است. او و شوهر و دو پسرش موقعی که در اسرائیل قحطی وجود داشت، به سرزمین مُوآب نقل مکان کردند. سپس روزی شوهر نَعُومی درگذشت. بعداً پسران نَعُومی با رُوت و عُرفَه، دو دختر مُوآبی ازدواج کردند. اما تقریباً ۱۰ سال بعد، دو پسر نَعُومی هم مُردند. چقدر نَعُومی و دو دختر غمگین بودند! نَعُومی حالا میبایست چه بکند؟
یک روز نَعُومی تصمیم میگیرد به سفری طولانی برود و نزد قوم خود برگردد. رُوت و عُرفَه میخواهند پیش او بمانند، بنابراین همراه او میروند. اما بعد از اینکه کمی در جاده حرکت میکنند، نَعُومی برگشته و به دختران میگوید. ‹به خانهتان برگردید و نزد مادرهایتان بمانید.›
نَعُومی دختران را به عنوان خداحافظی میبوسد. و آنها شروع به گریه کردن میکنند، زیرا نَعُومی را خیلی دوست دارند. آنها میگویند: ‹خیر، ما همراه تو نزد قومت خواهیم آمد.› اما نَعُومی جواب میدهد: ‹دختران من، شما باید برگردید. بهتر است در خانهٔ خود بمانید.› بنابراین عُرفَه به سوی خانهاش راه میافتد. اما رُوت نمیرود.
نَعُومی رو به وی میکند و میگوید: ‹عُرفَه دارد میرود. تو هم با او به خانه برو.› ولی رُوت جواب میدهد: ‹سعی نکن مرا وادار کنی که ترا ترک کنم! اجازه بده همراهت بیایم. هر جایی که بروی من هم خواهم آمد، و هر جایی که زندگی کنی من هم زندگی خواهم کرد. قوم تو، قوم من خواهد بود، و خدای تو خدای من. جایی که تو بمیری من هم خواهم مُرد و در آنجا دفن خواهم شد.› وقتی رُوت این را میگوید، نَعُومی دیگر سعی نمیکند که او را مجبور کند تا به خانه برگردد.
سرانجام این دو زن به اسرائیل میرسند. آنها در اینجا ساکن میشوند. رُوت فوراً مشغول کار در کشتزار میشود، زیرا وقت جمعآوری جو است. مردی به نام بُوعَز به او اجازه میدهد در کشتزارهایش جو جمعآوری کند. آیا میدانی مادر بُوعَز که بود؟ او راحاب از شهر اَریحا بود.
روزی بُوعَز به رُوت میگوید: ‹همه چیز را دربارهٔ تو و اینکه چقدر با نَعُومی مهربان بودهای شنیدهام. میدانم که چطور پدر و مادرت و مملکت خود را ترک کردی و چگونه برای زندگی بین مردمی آمدی که قبلاً آنها را نمیشناختی. یَهُوَه عمل ترا پاداش دهد!›
رُوت جواب میدهد: ‹شما با من خیلی مهربان هستید، آقا. از لحن دلنشینتان دلم شاد شد.› بُوعَز رُوت را خیلی دوست دارد، و طولی نمیکشد که با هم ازدواج میکنند. چقدر این موضوع نَعُومی را خوشحال میسازد! اما وقتی که اولین پسر رُوت و بُوعَز به نام عُوبید به دنیا میآید، نَعُومی حتی شادتر میشود. بعدها عُوبید پدر بزرگ داوود میشود.
جالب است که نام اقوام و مناطق بزرگ کهن اسکاندیناوی تحت اسامی این دختران هیپربوره ای – موآبی (به معنی سکایی جزیره) مستتر است:
هیپروخه (شمال دوردست، عرفهٔ تورات): نروژ (سرزمین دوردست شمالی) و نروژیها.
لائودیکه (اهل سرزمین گود): دانمارک (سرزمین گود) و دانمارکی ها.
آرگه (زیبا، نعومی تورات): فنلاند (سرزمین زیبا، سرزمین تالابی) و فنلاندیها.
اوپیس (اهل سرزمین خویشاوندان، روث تورات): سوئد (سرزمین خویشاوندان) و سوئدیها.
عوبید تورات (خادم خدا) به جای نام الهه ایلیثیا به معنی الههٔ خادم مردم است.