زندگی عامه مردم بعد از مرگ

در طی سلطنت کهن، برای اطمینان از تداوم تأمین آذوقه در مقابل پادشاهان و اشراف، وارث متوفا روزانه غذا و آشام برای گورها تهیه می‌کرد و همین امور، به توسط شاهان، در گورهایی که به اهرام متصل بود نیز، انجام می‌گرفت. اما این وظیفه، گاه مورد غفلت و سوءاستفاده واقع می‌شد و اشراف مجبور بودند شیوه‌های دیگری، جهت تأمین و تداوم آن در رابطه با تهیه مواد غذایی، برای زمان بعد از مرگ خود بیابند و در همین زمان بود که کاهن کا، معرفی و منصوب می‌شد. مطابق با موقعیت و طبقه اجتماعی فرد، کاهن کا و اخلاف وی، موظف بودند که مراقب گورهای شخصی باشند و نیازهای روح یا کا را تأمین کنند. اما، این شیوه نیز خالی از اشکال نبود و بالاخره، مالک مقبره مجبور شد، فقط به نقاشی بر روی دیوارهای مقبره اکتفا کند این نقوش شامل فهرست و جزئیات زیاد و مشتمل بر طرح‌هایی بود که کارگران را مشغول تهیه غذا نشان می‌داد. آنان امید داشتند که این طرح‌ها، بعد از مرگ، فعّال و قابل استفاده شوند تا آذوقه مورد نیاز متوف را تأمین کنند.

در این دوره، بسیاری از اسطوره‌ها، در رابطه با زندگی خورشیدی شاه بعد از مرگ، به وجود آمدند و احتمالاً به توسط کاهنان با نفوذ، و به ویژه به وسیله کاهنان رع در هلیوپولیس، شکل گرفتند. با وجود این، عوامل سیاسی، اقتصادی و مذهبی موجب اضمحلال و فروپاشی سلطنت کهن، یعنی عصر مهم ساخت اهرام شدند. دوره بعد، عصر تمرکززدایی بود و شاهزادگان بومی قدرتمند شدند و به صورت حکام کوچکی در مناطق خود، درآمدند. فروپاشی قدرت، و تجزیه سرزمین، و شکست مطلق فرمانروایی، منجر به تغییر اساسی در باور زندگی بعد از مرگ شد. اکنون، شاهزادگان معمولی و حتی، مردم عادی نیز، هنگامی که توانستند مزد کارگران خود را بپردازند به ساخت مقبره‌های محلی، همراه با لوازم تدفینی، برای در اختیار داشتن زندگی پس از مرگ به صورت مستقل و بدون تکیه بر دستور شاه، جهت خود پرداختند. حتی با بازگشت عصر سلطنت قدرتمند و تمرکز یافته میانه، اعتقاد به زندگی بعد از مرگ، در نظر توده مردم از میان نرفت. در برابر این پس زمینه، پرستش اوزیریس در سراسر مصر رواج یافت و مشهورترین اساطیر مصری درباره این آیین، پا گرفت.

منبع:ریچارد کاوندیش،اسطوره شناسی:دایره‌المعارف مصوّر اساطیر و ادیان مشهور جهان، ترجمه‌ی رقیّه بهزادی، تهران،نشر علم،چاپ اوّل،۱۳۸۷،ص۱۵۰