خوارزم به معنی محل زمستان سترگ (خارا-زم)
در رابطه با جزء خارا (سترگ) در نام بخارا نام سرزمین مجاور آن خوارزم به معنی محل زمستان سترگ (خارا-زم) است:
نام سرزمین خوارزم که در وندیداد تحت عنوان ایرانویج دارای نه ماه زمستان توصیف شده است، به معنی دارای زمستان سترگ است. نام سرزمین آریاویج به عنوان نام سرزمین خوارزم که محل سرما و مار سرخ توصیف شده است به معنی سرزمین قوم اولاد مار (سئورومات= مادر مار، نیاکان صربوکرواتها و آلانها) بوده است. سکاها و سرمتها خود را اولاد الهۀ نیمه زن-نیمه مار و هراکلس (تور) می پنداشته اند:
आर n. Ara sting
حمید رضا حسینعلی در وبلاگ ایران زمین قلب زمین از قول گای لسترینج می آورد: “جغرافی نویسان قدیم یخ بستن رود جیحون و سیحون را در زمستان از جمله عجایب جهان میدانستند زیرا هیچ تصور نمی کردند که این سرزمینهای شمالی ایرانزمین بتواند آنقدر سرد شود که رودهای به این بزرگی را منجمد نماید به گونه ای که کاروانهای بزرگ به همراه بارهای سنگینی که با خود حمل می نمودند ، از روی سطح یخ بسته این رودها بگذرند (مقایسه کنید این رودهای بزرگ و مرزی شمالی را با رودهای بهشتی و بزرگ و مرزی غرب ایرانزمین که حتی فکر یخ زدگی آنان را هم نمی شده است تصور نمود). این انجماد از دو تا پنج ماه از سال طول می کشید و ضخامت طبقه یخ پنج وجب – بیش از یک متر – و گاهی از این هم بیشتر میشده است . قزوینی می فرماید : اهالی خوارزم در زمستان ناچار می باشند در میان یخ با دیلم چاه حفر نمایند تا به آب رود که در زیر یخ در جریان می بوده است برسند… . اصطخری از کوهی نام می برد موسوم به جبل (جبل اغز) در کنار دریاچه خوارزم که آب دامنه آن در تمام مدت سال یخ بسته بود .”(صفحه ۴۷۳، گای لیسترینج، جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی).