ریشهً سومری و ایرانی نام ایران
دوستمان غیاث آبادی مطلبی را در باب جستجوی منشأ سومری نام ایران آورده اند که نگارنده قبلاً در مواردی در ردیابی آن بر آمده بودم. مطلب وی در این خصوص از این قرار است:
“واژه‌هایی که در پیوند با نام ایران/ آریا باشند در متون سومری دیگری نیز شناسایی شده‌اند. درخشانی به نقل از گوئتس (Goetze) آورده است که نام «اِرِن» در زبان سومری برای نامیدن «سربازان شرقی» بکار می‌رفت و در کتیبه‌ای از دوره شاه «اَمَرسین» (Amar-Sin) متعلق به حدود چهار هزار سال پیش، واژه «اِرِن/ اِرین» در پیوند با نامهای جغرافیایی‌ای آورده شده که بیشتر در شرق رود دجله (تیگری) جای داشته‌اند. یعنی سرزمین‌هایی کوهستانی در شرق که جایگاه «اِنلیل» دانسته میشد و خدابانو «اینانا» (نَـنَـه/ آناهید/ ناهید) از آنجا بر می‌خواست.
سومریان همچنین شهر شوش را با نام «اینانا اِرین‌کی» ( Inanna-Erinki) می‌شناختند که بخش آغازین آن در پیوند با نام خدابانو اینانا (ناهید) و بخش واپسین آن ظاهراً در پیوند با نام آرین/ آریا است.” (ارین کی در زبان سومری به معانی جایگاه جنگجویان و جایگاه شیران است. الهه اینانا را همراه دو شیر تصویر و پرستش می نموده اند).
در باب آراتتا آن را یک بار به معنی سرزمین راه گرفته و با هاران تورات یعنی سرزمین راه معادل قرار داده بودم. در تورات نام هاران (سرزمین راه) و ناحور (سرزمین گرم) و کشور ابراهیم (یعنی اشنوناک در شمال شرقی بابل) به عنوان سرزمین سه برادر با هم و کنار هم ذکر شده اند. گرچه بعداً با اطراف یهودیه مشتبه شده است. نگارنده در تعیین ناهور با آراتتا (ایران شرقی و مرکزی) راه درست رفته بودم. حال از روی تحقیقات بعدی جای کشور ابراهیم یعنی اشنوناک (اشنونه) را در سمت بین لرستان و بغداد دیده ام چه مردم اشنوناک به رهبری ایبال پیل دوم از مقابل حمورابی در همان مسیر ابراهیم، یعنی ابراهیم معاصر حمورابی به سمت فلسطین رفته اند. بنابراین جای کشور حام (شدت گرما) هم همان بابل در جنوب غربی کشور اشنوناک بوده است. با این پایه نام عبری هاران و نام سومری ایران یعنی آرا یا آراتتا به معنی کشور راه بوده است. اوستا هم که به طور رسمی فلات ایران را کشور خونیرث یعنی کشور راههای خوب معرفی میکند. نامهای خُراسان (در شکل خو- رس-ان) و پارت (پرثوه، راه و پل) به همین معنی می باشند. بنابراین آشوریان که مردم سمت خراسان را آریبی شرق نامیده اند؛ منظورشان باشندگان کشور کنار راه است یعنی همان راهی که بعداً قسمت مرکزی راه ابریشم می بود. ایرانشناسان و به تبعیت از ایشان نگارنده این نام را گاهی منظور اعراب و گاهی آریایی معنی میکردم. تفسیر دومی درست می بود اگر اصل آن از کلمهً سومری ارا یعنی راه گرفته میشد نه آریا که به معنی نجیب است. حتی بزرگوارانی چون حسن پیرنیا، مشیرالدوله برداشت نجیبی و نژادی نموده که گویا بومی ها را تور (وحشی) خوانده اند. در حالی که بر پایه توتم بزکوهی آریائیان/سکائیان صحراگرد هم تور، هم سکا و هم آریا در زبانهای هندوایرانی به معنی توتم بزکوهی است. همان حیوان نجیب سمبل مقاومت و دلیری کوهستانها است و در ردیف درندگان و مهاجمین هم قرار ندارد. گرچه این توتم به طور اخص مقدس نماند. ولی در اساطیر و نامها مثلاً هفتخوان دوم رستم، فرار اردشیر بابکان و نام کوروش (قوچ وحشی، ذوالقرنین) به مقام تقدس آن پی می بریم. کلمهً سامی و سومری ار (ریشه نام عرب و توتم ایشان) هم به معنی شیر (اسد) موجود است ولی نزد ایرانیان محبوبیت خاصی نداشته است. اختلاف آب و هوا و شرایط اقلیمی و طبیعی در این احساسات ملی ایران و عربستان کهن دخیل بوده است. گرچه با تشکیل امپراطوری هخامنشی آن معنی ایرانی دوم نام ایران در کنار اولی رسمیت پیدا کرد. چون کلمات پارس (به سومری یعنی محل معبد و قربانگاه)، ارتین (پاکدین، در خبر هرودوت)، اشون (پیرو راستی)، آریا (خوب و نجیب) و بهدین جملگی بدین معنی اشاره دارند. گرچه در اوستا اولویت با خونیرث یعنی سرزمین راه (سرزمین راههای خوب، خراسان، پارت) است که در عهد یونانیان و اشکانیان نیز همان نواحی به نام سرزمین آریانا خوانده شده است. در اوستا مقر حکومتی اولیه زرتشت یعنی رغهً آذربایجان یعنی مراغه به نام ائیرینه وئجه خوانده شده است که معنی محدود به معنی علفزارها و چمنزارهای خوب دارد و در نام کنونی شهر مراغه (مرغزار) و نامهای کهن آن افرازها-روذ (علفزار گسترده) و گزن (گئثه-ن= محل گیاه) به وضوح دیده میشوند. ابهام در وجه اشتقاق این اسامی باعث سوء تفاهماتی شده است و غالباً این نام را به معنی ایران اصلی شمرده اند.
با سلام
یک سوال پیش میاد : مگر در زمان سومریها قبایل آریایی به فلات ایران رسیده بودند ؟ عقیده اصلی میگه که اونها بیشتر در زمان سلسله های بعد از سومریان به ایران سرازیر شده اند .
خوب این داره میگه ریشه اران به آریایی ربط نداره و ریشه اش رو در زبان سومری جستجو میکنه…به معنی شرق و مخل برآمدن خورشید
خوب دانشمندان تحقیق میکنن…علم همینه دیگه
واسه ریشه نام ایران هم افراد مختلف نظرات مختلف دارن
یا به عنوان مثال ایشون میگه ائیرینه وئجه تو رغه آذربایجان هست که با جیمز دارمستتر هم عقیده است.
ولی مایکل ویتزل معتقد هست که تو بامیان افغانستان هست
التون دانیل، بهرام فره وشی و ناصر همایون میگن خوارزم هست.
تالاگری میگه تو کشمیر بوده
دیوید آنتونی میگه قزاقستان امروزی (محل فرهنگهای آندرونوو و سینتاشتا) یا جنوب روسیه و اوکراین امروزی (محل فرهنگهای آباشه‌وو و پولتاوکا) بوده
علم همینه و تا آخر دانشمندان بحث خواهند کرد و تو ژورنالها نتایجش رو منتشر خواهند کرد
علم وقتی خراب میشه که یه سری سیاسیش میکنن و باهاش اقوام رو به فحش میکشن
البته که رسیده بودن. اریایی ها دو بار به این دیار اومدن با ۱۰۰۰ سال تفاوت در واقع ایرانیان بومی همان اریاییانی بودند که قبلا به ایران امده بودند.
یعنی در حالی که دیگه همه می گن زبان اقوام قبل اریایی در ایران مثلا گوتی ها و لولوبی ها و اورارتورها و مانناها با عیلامی و سومری شبیه بوده و زبان سومری هم الحمد لله نه هندو اروپایی است و نه سامی و البته به فرموده شما یه زبان منفرد که ناگهان سر از بین النهرین در اورده اند البته می ترسین اگه بگین با زبان اورال التای همریشه است از شدت کینه ای که به دلیل حسادت به ترکها دارین نگاه کن به تاریخ پیرنیا که اون وقت چجوری مردم بومی ایران قبل اریایی یه باره اریایی می شوند شما که برای فهمیدن حرف یک کرد یا گیلک نیز به مترجم نیاز دارین همه دنیا و تاریخ را اریایی بنامید و با همین کلاف دور خود بچرخید تا یه هو چشم باز کنید و ببینید نه بابا غیر اریایی هم اقوام و ملتهایی هستن از تنگه برینگ تا قلب اروپا به نام ترک و این همه ترک نمی تونن با اون همه حکومت که ایجاد کرده اند مثل سومریها یه هو سر از کره زمین در اورده باشن اگه همین الان چند روستا فقط چند روستا مثلا در سیبری زبانشون خیلی کم شبیه فارسی بود لابد مردم تمام کهشاها را هم فارس می نامیدیدذ دریغ از یه ذره انصاف در تحقیقات تاریخی که در وجود شما نیست
هرکه تاریخ را بخواند هیچ ارتباطی بین اریا و ایران و تمدن با شکوه سومریان پیدا نمی کند اگر هم پیدا بکند نمی تواند بگوید چون مردم بدوی و وحشی اریایی با امدن به فلات عزیز ایران که متعلق به هیچ کس نیست تمدن های با شکوه سومری را مورد حمله و تاخت قرار دادند که متاسفانه ایرانی ها ببخشید اریایی های به ظاهر روشن فکر به صورت عمدی این واقعه را پنهان می کنند و در دنیا هرچه که خوبه می گن برای ایران است خدا را شکر بشر تمام وقایع را ثبت می کند اگر هم نمی کرد حتما می گفتند ادیسون و دانشمندان بزرگ جهان که رحمت خدا بر انها باد ایرانی هستند.
این نشان می دهد که این تمدن خونخوار به اصطلاح با شکوه ایرانی هیچ فرقی نکرده و فقط تقلید می کند
۱- متأسفم. همین اندازه برای شخص شما کفایت میکند و احتیاجی به پاسخی مفصل و تحلیلی نیست.
*****************************
۲- برای احترام به آن کسانی که میدان اندیشیدن و مداقه در تاریخ را با میدان جنگ و چاله میدان یکی نمی دانند؛ تحقیق را امری متفاوت از تحمیق و توهین و تحمیل و تحریف می شناسند؛ و علم را عرصۀ گفت و شنود مستدل، آزاد و به دور از تعصب و تقدس می دانند؛ بخشی از نوشتۀ شما را با علامت تعجب، سؤال و گیومه دوباره ارائه می دهم تا غیر علمی بودن متن شما را بهتر درک کنند:
مردم بدوی(؟!!) و وحشی(؟!!) آریایی با آمدن(؟) به
“فلات عزیز(؟!!!!)” ایران، که متعلق به هیچ کس نیست، تمدن های(؟!) با شکوه(؟) سومری را مورد حمله و تاخت(؟) قرار دادند(؟؟؟؟؟؟؟؟) که متاسفانه “ایرانی ها(؟!)” ببخشید اریایی های(؟!) به ظاهر(؟!!!) روشن فکر(!) به صورت عمدی(؟؟؟؟؟؟؟) این واقعه را پنهان(؟!) می کنند.
*************************
و کسی حق ندارد بپرسد که این واقعه ای که ایرانی ها چندین هزاره مخفی کرده اند را ایشان چگونه شنیده اید؟
و تمدن سومری چگونه شد تمدن ها؟
و این چگونه تمدن شکوهمندی بوده است که قومی وحشی و بدوی آنان را از صفحۀ روزگار محو کرده است؟
و در این سرزمین که فرهنگ و زبان و تمدن و مردمانش عصاره و حاصل حل شدن و ادغام تمدن های سند، عیلام، بابل، آشور، سومر، اورارتو و … بوده است؛ حضرت ایشان چگونه آریایی ها را شناسایی می کند؟ با کدام پرویزن و الک؟!!
و کسی می داند که فلات عزیز یعنی دقیقاً چگونه فلاتی؟
و
و
و
در مورد وحشی گری اریاییها در رقبل اسلام نگاهی به کتیبه بیستون داریوش می تواند گویای بسیاری از واقعیات باشه اونجا که بارها میگه یا ببخش می فرماید زبانش را بریدم گوشش را بریدم چشمهایش را در اوردم و از مقعد در دیوار به صلیب کشیدم و نیز وقتی جناب خشایار به اتن رسید شهر را اتش زد البته این اتش محبت بود که برای یونانیها تبدیل به گلستان شد و نیز ساسانیهای اریایی اونقدر مهربون و در قلب مردم ایران بودند که سپاه اسلام مثل اب خوردن اونها را شکست داد و همین طور دولت اریایی هخامنشی نیز اونقدر در قلب مردم فلات بود که یک جوان مقدونی وقتی حمله کرد برای اینکه خودش هم باورش بشه که واقعا این حکومت پر مدعا را شکست داده تا هند هم رفت و لی اکه اغا محمد خان فقط چشم کسانی را کور کنه یه جانی میشه ولی داریوش نماد یکتاپرستی و در عصر معاصر اریامهر هیتلر که به تنهایی قاتل ۶۰ میلیون انسانه البته ایشون هم قلی مهربونی داشته
دوستان عزیز
حقیقت اینه که در مقام مقایسه همه تمدنها دارای محاسن و معایبی هستند و و تمدن دارای یک سیر طبیعیست فارغ از آنچه من و شما اونو خوب یا بد تفسیر میکنیم.
در مقایسه تمدن ایران قبل از اسلام با دیگر تمدنها باید بگم جنبه های غرور آمیز فراوانی وجود داره.
لطفا” به نشانه ها بیشتر دقت کنیم.(سنگ نوشته ها)
۱) خون ریث یعنی کشور راه خوب!!!!!؟؟؟؟
۲) خراسان یعنی خو + رس + ان!!!!!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟
۳) پرثوه یعنی راه و پل!!!!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
۴) مراغه یعنی مرغزار!!!؟؟؟
۵) پناه میبریم به خدا با این فاجعه زبان شناسی شما!!! پناه بر خدا!!!
۶) کار شما مانند دوستی خاله خرس است. شما تاریخ نویسی نکنی خیلی بهتر
۷) پروفسور تخم مرغ هاتو تو بد سبدی چیدی
۸) اصلا چقدر زبان اوستایی و پهلوی بلدی
۹) با این تفسیر خنده دار و بی پایه و بنیاد شما آدم فکر میکنه ایران باستان اتوبان دو طبق داشته است همه چیز رو به راه میبندی این دیگر چجور زبان شناسی است!!!؟؟؟
۱۰) نام این کار زبان بازی است نه زبانشناسی.
۱۱) شما با این کار ذهن خواننده را منحرف می کنید
۱۲) پروفسور مراغه مرغزار نیست در اصل از دو واژه (مه = بزرگ) (راگا = همان ری پارسی) ساخته شده است و معنای آن ری بزرگ است نه علفزار و چمنزار و این داستانهای خنده دار
۱۳) برای همین که دانشمندان هم شهر مراغه را میهن زرتشت محتمل میدانند و هم شهر ری نزدیک تهران را. که شهر ری امروزه نظر بیشتر دانشمندان را به خود جلب کرده است.
۱۴) پروفسور خوراسان از دو واژه خور + آیان ساخته شده است و به معنی جای بیرون آمدن خورشید است و در معنای کلی همان معنی شرق را دارد. سرزمین را خوب دیگه چه چیز مسخره ای است.
۱۵) درباره خون ریث بهتر بری خوب زبان اوستایی را یاد بگیری تا اینگونه دوستی خاله خرس نکنی
با پان ترک هستش یا پان عرب
با پول از اسکندریون گرفته یا از خاقانان
مردوره
والا نباید نقد کنه ایران و آربا را
اصلا اینی هم که گفته بر اساس آزمایشات نژادی فقط ۳ درصد ایرانی ها آریایین رو داره تبلیغ نی کنه
فردا هم می گه هتدو ها ربطی به آریایی ها ندارند و اصالتا آفرقاییند
وای بر شما
کوروش آسوده نخواب دیگه
آقای نادر این شما و هم فکر های ایران ستیزتان هستید که متعلق به هیچ جایی نیستید و تمام تلاشهایتان برای بی هویت کردن مردم و مخدوش کردن تاریخ ایران بی نتیجه است چرا که در طول تاریخ بسیارانی در فرهنگ و تمدن ایرانی هضم شده اند وآنچه که باقی مانده ایران است و ایران است و ایران